Nisse – naam, wapen en vlag

Naam Nisse

In oude oorkonden werd Nisse geschreven als: Gebernisse, Gherbrechtenesse, Gerbernesse of Gerbergnisse. Later werd dit Ter Nisse en afgekort tot Nisse. Het woord ‘nes’ komt van neus.  Op topografischekaarten is deze vorm ook goed te zien.

Het Wapen

Het wapen werd op 31 juli 1817 formeel vastgelegd door de Hoge Raad van de Adel als wapen van Nisse.

Wapen van Nisse

De heraldische kleuren van het wapen zijn geel, rood en groen. Om de oorsprong te duiden is het belangrijk een beeld te vormen over de ontstaansgeschiedenis van het wapen ook wel schild.

Tijdens de kruistochten (eerste kruistocht 1096) kwamen zware gesloten helmen in zwang. Om in de strijd te zien wie vriend en wie vijand was, moest elke ridder zijn eigen teken op het wapenschild afbeelden. Hier is ook het woord schilderen vanaf geleid. Toen in de late 12de eeuw het wapen steeds meer prestige had verworven, gingen zonen hun vaders wapen gebruiken, soms met een kleine wijziging. Zo ontstond het familiewapen.

Een ander doel welke het wapen diende aan het eind van de late middeleeuwen was het tonen van familieverbanden ook wel allianties. Een alliantiewapen bestaat uit twee wapenschilden (van zowel de adellijke man als de adellijke vrouw). De adellijke man kan er ook voor kiezen zijn wapen te vermeerderen. Kortom 1 wapen met een verwijzing naar de familie van de adellijke echtgenote.

Dit is waarschijnlijk gebeurd met het huidige wapen van Nisse wanneer de regels van de Heraldiek gevolgd zouden zijn. Van oorsprong zou dan het wapen van het adellijke geslacht van Borssele als wapen van Nisse gediend moeten hebben, immers de heerlijkheid Nisse was lange tijd in handen van het geslacht van Borssele. In het wapen van dit geslacht is een balk zichtbaar ook wel een markering, wat feitelijk aangeeft dat men het gebied van de Heer van Borssele betreedt. Deze markering kan als balk afgebeeld worden in een schild, echter ook als keper (twee diagonale stroken rechts en links). De basis van het wapen van Nisse is dus het schild met de rode keper. De vermeerdering betreft het wapen van het invloedrijke “Huis Bourbon” bestaande uit o.a. drie lelien. De vermeerdering van het wapen is naar alle waarschijnlijkheid het gevolg van het huwelijk tussen Wolfert VI van Borselen en Charlotte van Bourbon-Montpensier.

De realiteit blijkt echter anders. Op het moment dat de familie van der Nisse geen mannelijk nageslacht wist voort te brengen, ging de heerlijkheid Nisse over op hun dochter Cornelia van der Nisse. Zij trouwde met Johannes Huyssens (1566-1634) wiens voorvader door Lodewijk XIII van Frankrijk in 1610 in de adelstand is verheven. Het wapen van Van der Nisse bestaande uit drie lelies is toen vermeerderd met de keper van de familie Huyssens en zo ontstond het wapen van Nisse.

De kleuren die gekozen zijn hebben de navolgende heraldische betekenis:

  • Rood: Moed, Opoffering
  • Groen: Mildheid, Hoop (ook vruchtbaarheid)
  • Goud/Geel: Wijsheid, Rijkdom

De lelie staat in de heraldiek symbool voor de maagd Maria oftewel zuiverheid en maagdelijkheid. De associatie van Franse koningen met een lelie dateert van de kroning van Clovis (c. 466 – 511). Tijdens deze kroning zou niet alleen de Maagd Maria zijn verschenen, die Clovis een lelie had gegeven, maar er zou ook een vaatje olie uit de hemel zijn gevallen, waarmee Clovis uiteindelijk werd gezalfd. De lelie werd dan ook gebruikt door koningen om aan te tonen dat ze hun macht van God zelf gekregen hadden. Het aantal lelies zijnde drie, staat voor de heilige drie-eenheid.
(Tekst: Maurits Roland v. Falken-Reck)

De vlag

Op 26 februari 1954 adviseerde de Hoge Raad van Adel voor Nisse een vlag, conform advies werd precies een maand later deze vlag vastgesteld:

vlag van nisse